Av. Selçuk Ertan
BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİ “BÜTÜNŞEHİR”E DÖNÜŞTÜ
14 yeni Büyükşehir Belediyesi daha kuruldu ve bütün büyükşehir belediyelerinin yetki alanları il mülki sınırları oldu, belde belediyeleri ile köylerin tüzel kişiliği kaldırıldı ve mahalleye dönüştürüldü.
İL BELEDİYELERİ BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNE DÖNÜŞTÜ
“Bütünşehir” olan 28 ilde, belediyelerin,
· ulaşım ve toplu taşıma işleri,
· yolcu ve yük terminalleri
· mezarlık
· toptancı hal ve mezbaha hizmetlerinde çalışan işçiler, belediyelerin bildirimi üzerine Valilik nezdinde Komisyon kararıyla kuruluş işlemlerinin tamamlanmasıyla birlikte Büyükşehir Belediyesinde çalışmaya başlatıldı.
Kapatılan il özel idareleri ile köylerin personeli arasından Komisyon tarafından bu belediyelerde görevlendirilenler oldu.
Büyükşehire dönüşen il belediyeleri aynı tüzel kişiliği devam ettirdiğinden il belediyelerinde geçerli toplu sözleşmeleri, Büyükşehir Belediyesinde de devam edecektir.
2560 SAYILI YASA UYARINCA HER BÜYÜKŞEHİR İÇİN SU VE KANALİZASYON İDARESİ KURULDU:
Bakanlar Kurulunun 31 Mart 2014 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanan kararıyla yeni kurulan Büyükşehirlerde su ve kanalizasyon idareleri ihdas edildi. Bu idarelere de ilke olarak; il içindeki belediyelerin bildirdiği su ve kanalizasyon işlerinde çalışan işçiler aktarıldılar.
İL MERKEZLERİNDE YENİ İLÇE BELEDİYELERİ KURULDU
Yasa ile il merkezlerinde yeni kurulan belediyelere de kapatılan belediyelerin işçileri, büyükşehir olan il belediyelerinin örneğin temizlik gibi birimlerinde çalışan işçiler ve kapatılan il özel idarelerinde çalışan işçiler Komisyon tarafından nakledildi.
BÜYÜKŞEHİRLERDE İL ÖZEL İDARELERİ VE KÖYLER KAPATILDI
Bu yazının çerçevesi 6360 sayılı yasanın personele etkileri olduğundan il özel idareleri, belde ve köylerin kapatılması ile burada çalışan işçilerin akıbetinin ne olacağı önemlidir. Belde ve köylerin kapatılarak mahalleye dönüştürülmesiyle bağlı oldukları ilçeye bağlandıklarından esas olarak bağlandıkları ilçe belediyesine nakledildiler. Ancak bunların arasında yaptıkları işlere göre büyükşehir personeli olarak nakledilen az sayıda çalışan da bulunmaktadır. İl Özel İdarelerinde çalışan işçilerin genellikle Komisyon tarafından Büyükşehir Belediyesine nakledildiği gözlenmektedir.
BÜYÜKŞEHİR OLMAYAN İLLERDE 2011 YILI ADRESE DAYALI NUFUS SAYIM SONUÇLARINA GÖRE 2000’İN ALTINDAKİ BELDE BELEDİYELERİ KAPATILMIŞTIR
Kapatılan bu beldeler, İl Özel İdarelerine devredildiler. Personel ve her türlü mal varlığı da İl Özel İdarelerine devredilerek tasfiye edildi.
TOPLU SÖZLEŞMELERİN DURUMU?
Nakledilen işçilerin tabi oldukları toplu sözleşmeler
6360 Sayılı Yasa Geçici Madde 1/10 hükmü;
Devredilen veya nakledilen işçilerin ücret ile diğer malî ve sosyal hakları; toplu iş sözleşmesi bulunan işçiler bakımından yenileri düzenleninceye kadar devir veya nakil işleminden önce tabi oldukları toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre, toplu iş sözleşmesi olmayan işçiler bakımından 2012 yılı Eylül ayında geçerli olan bireysel iş sözleşmesi hükümlerine göre belirlenir.
Dar anlamda yorumlarsak; başka belediyeye geçen işçilerin eski işyerlerindeki toplu sözleşmeleri yeni işyerlerinde yeni toplu sözleşmeleri yapılıncaya kadar uygulanmaya devam edecek, gittiği yerde toplu sözleşme varsa bile bu durum değişmeyecektir.
Oysa bu konuda özel bir Yasa vardır. O Yasa da 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Yasasıdır. Bu Yasanın 39. maddesi toplu sözleşmeden yararlanma koşullarını düzenler. Var olan bir toplu sözleşmeden yararlanmak için taraf sendikaya üye olmak veya dayanışma aidatı ödemek yeterlidir.
Dolayısıyla yukarıdaki geçici madde hükmünün yeni kurulan ve henüz toplu sözleşme düzeni olmayan işyerlerinde eski mali ve sosyal haklarını korunmasını amaçladığını düşünüyoruz. Bu durumda işçinin durumu değerlendirmesi; hangi durum lehine ise bunu talep etmesi yerinde olacaktır.
Büyükşehire dönüşen il belediyelerinde durum
Bu belediyeler zaten bir toplu sözleşme düzenindedirler. Bu düzenleri devam edecektir. Örneğin Muğla, Tekirdağ, Van Belediyelerinde sendikaların bağıtladığı toplu iş sözleşmeleri, bu belediyeler birer büyükşehir belediyesine dönüşmüş olsa da devam edecektir.
Bağlı kuruluşlarda ve metropol belediyelerinde durum
Bunlar, yeni kurulan işyerleridir. Bu nedenle yeni toplu sözleşme düzeni kurulacaktır. Sendikalar bu işyerlerinde örgütlenip toplu sözleşme için yetki başvurusunda bulunacaklardır. Buralara nakledilen işçiler, eski işyerlerinde geçerli toplu sözleşmelerden yenisi yapılıncaya kadar yararlanmaya devam edeceklerdir.
İŞÇİLERİN ESKİ İŞYERLERİNDEKİ ÖDENMEYEN HAKLARI?
Tüzel kişiliği devam eden belediyelerden nakil yoluyla yeni işyerlerine geçen işçilerin eski işyerlerindeki alacaklarından eski işyerleri sorumlu olmaya devam edecek, yeni işyeri sadece kıdem tazminatı ve izinlerden sorumlu olabilecektir.
Kapanan belediyeler bakımından ise kapanma nedeniyle devredilen işçilerin tüm alacakları nakledildiği yeni işyerinin sorumluluğunda olacaktır.
BÜTÜNŞEHİR UYGULAMASINDA İŞÇİ NAKİLLERİ:
Kapanan belediye, köy, il özel idaresi, ilçe ve büyükşehire dönüşen il belediyelerinden Komisyon kararı ile başta büyükşehir, bağlı kuruluş, metropol belediyelerine işçi gönderilmesi söz konusu olacaktır.
İşçilerce en çok merak edilen konu, oturduğu yerden il içinde başka bir yerde görevlendirilip görevlendirilmeyeceği yolunda olmaktadır. Bu, komisyon kararı ve seçimlerden sonra iş başına gelen belediye yönetimlerinin takdirine bağlı bir husus olmakla birlikte; özellikle büyükşehir belediyesi ve bağlı kuruluşuna giden işçiler bakımından bunların yetki ve hizmet alanı bütün ili kapsadığından işçinin eski çalıştığı yerde yaptığı işin örneğin su, mezarlık gibi işlerin yapılmaya devam edecek olması nedeniyle buralarda büyük oranlarda işçi nakillerinin olmayabileceği düşüncesindeyiz.
Yasa ile kapatılarak başka belediyeye bağlanan belediyelerde çalışan işçiler bakımından da aynı şeyi söylemek mümkündür.
SEÇİMLERDEN SONRA ÇALIŞANLARI BEKLEYEN BİR OLUMSUZLUK
İhtiyaç fazlası personel uygulaması
Seçimlerden sonra, belediye ve bağlı kuruluşlara devredilen personelden norm kadro ve ihtiyaç fazlası olanlar, ilgili belediye ve bağlı kuruluş tarafından en geç üç ay içinde valiliğe bildirilecektir.
Komisyon, ihtiyaç fazlası personelin tespitini yapar. Vali tarafından onaylanan listeler on gün içerisinde İçişleri Bakanlığına, İçişleri Bakanlığınca da atama teklifleri yapılmak üzere Devlet Personel Başkanlığına bildirilir.
Ataması tekemmül ettirilen işçiler, çalıştıkları kurumlarınca atama emirlerinin tebliğini izleyen günden itibaren beş iş günü içinde yeni görevlerine başlamak zorundadırlar. Bu işçiler, yeni görev yerlerine başlayacağı tarihe kadar ilgili belediye veya bağlı kuruluşun işçisi sayılır ve beş iş günü içinde yeni kurumunda görevine başlamayanların iş sözleşmeleri, feshin geçerli sebebe dayandığı kabul edilerek, belediye veya bağlı kuruluş tarafından 4857 sayılı İş Kanununun 17. Maddesinde belirtilen ihbar süresi beklenilmeksizin ve ihbar tazminatı ödenmeksizin sona erdirilir. Kıdem tazminatları ilgili belediye veya bağlı kuruluş tarafından ödenir.
Manşet Foto: http://www.genel-is.org.tr/fotgaleri
