MEMLEKET MEVZUAT DERGİSİ 36. SAYIDA YAYINLANAN ZÜHAL DÖNMEZ‘İN KÖŞE YAZISI:
MEMLEKETİMDEN HUKUK MANZARALARI
Hayalin Tasfiyesi;
Ücretle çalışanların her ay maaşlarından -artırabilirlerse- bir kenara koyarak ev sahibi olmaları kolay değildir ama bu hayal güzeldir. Yönetenler de bu samimi isteği yerine getirmek için gerekli düzenlemeyi yaparlar. (Bu tür düzenlemelerin sonunda ücretliye yardım değil kazık atılmış olur o başka, örneğin MEYAK, örneğin Tasarrufu Teşvik..) İşte bu inval üzre 01.01.1987 tarihinde 3320 numaralı bir kanun yürürlüğe girmiştir ki, bu kanunun adı "Memurlar ve İşçiler ile Bunların Emeklilerine Konut Edindirme Yardımı Yapılması Hakkında Kanun" dur. Adından da anlaşıldığı gibi amaç konut sahibi olmak isteyen çalışanlara para yardımı yapmaktır. Buna göre, çalışanın maaşından belli miktarlarda kesinti yapılıp Konut Edindirme Yardımı Hesabına yatırılacak, konutun kullanım alanı 75 m2‘yi geçmemek kaydiyle 60 m2‘lik kısmı için de yardım yapılacaktır. -Örneğin, 3 oda 1 salon 120 m2 lik ve 80.000,00-lira değerinde bir konut sahibi olmak isteyen çalışana 40.000,00-lira yardım-. Herhalde kesilen paraların nemalarıyla birlikte kanunda gösterilen en az 180 ay yani 15 yıl içinde bu değere ulaşacağı öngörülmüş.
Ne yazık ki kanunun ömrü vefa etmedi ve 1999 sonunda yürürlükten kalktı. Yerine 588 sayılı "Konut Edindirme Hesaplarının Tasfiyesine Dair Kanun Hükmünde Kararname" yürürlüğe girdi, böylece hayalin tasfiyesine karar verilmiş oldu. Tasfiye şöyle yapılacak: Konut Edindirme Yardımı (KEY) hesapları toplamı karşılığı kadar Türkiye Emlak Bankası‘na ait gayrimenkul, Emlak Konut Anonim Şirketine ayni sermaye olarak devredilecek ve Emlak Konut A.Ş.‘nin KEY hesabı karşılığına tekabül eden hisseleri, konut edindirme yardımı hak sahiplerine, başvuruları üzerine payları oranında hisse senedi olarak dağıtılacak. Bu iş için çıkarılan Bakanlar Kurulu kararı ve Tebliğ vs. düzenlemelerle de tasfiye gerçekleşemeyince 30/05/2007 tarihinde 5564 sayılı Konut Edindirme Yardımı Hak Sahiplerine Ödeme Yapılmasına Dair Kanun yürürlüğe girdi.
Hak sahibi olanlara nakit veya hisse senedi olarak ödeme yapılmasına ilişkin usûl ve esasları düzenleyen Kanunun uygulanması için de 14 Ağustos 2007 tarihinde Konut Edindirme Yardımı Hak Sahiplerine Ödeme Yapılmasına Dair Yönetmelik çıktı. Yönetmelik artık son şeydi, her iki haberden biri KEY hesaplarının dağıtımına ilişkindi, kim ne kadar alacaktı? Oysa Yönetmelikte gösterilen süreler öyle kısaydı ki hak sahiplerinin belirlenmesi bile bu sürede mümkün değildi. Nitekim olmadı, ne listeler tamamlandı ne ödeme başlayabildi.
Ya ödenecek miktarlar? Günümüzün değerleriyle asgari nitelikte bir konutun 40 lirasını karşılaması gereken hesapların çok küçük miktarlar olduğu ortaya çıktı. Oysa KEY hesapları karşılığı Emlak Konut A.Ş. ye (Gayrımenkul Yatırım Ortaklığı ‘GYO‘) devredilen gayrımenkuller üzerinde şimdi binlerce TOKİ evleri yükseliyor. Başkalarının cebine giren bu rantın asıl sahipleri ise KEY hesabı hak sahipleri. Kimse bunun hesabını neden sormaz TOKİ‘den.