Cumhurbaşkanını halk seçsin demek, parlamenter rejimden vazgeçelim, başkanlık sistemine ya da yarı-başkanlık sistemine geçelim demektir...
Cumhurbaşkanını doğrudan halkın seçmesi basit bir usul değişikliği değildir. Bu, sistem değişikliği demektir. Bu, parlamenter demokratik sistemden başkanlık sisteme geçişi zorlayacak bir adımdır. Parlamenter demokratik yapı sürerken cumhurbaşkanını halka seçtirmek saçma bir yapı yaratacaktır. Bu saçmalıktan kurtulmak, ya bu adımdan vazgeçmekle ya da başkanlık sistemine geçmekle olacaktır. Öneri sahiplerinin muradı başkanlık sistemine geçmektir; oysa bu sistem Türkiye‘nin koşullarına uygun değildir.
Bir düşünelim.
Mevcut sistemde cumhurbaşkanlığı adayları halka kendilerini nasıl sunacaklar? Anaysaya göre cumhurbaşkanlığı yetkileri bellidir. Bu makam temsiliyet ve onay makamıdır. Kendine ait bir "siyasal programı" olan icra makamı değildir. Daha somut deyişle, bir cumhurbaşkanı adayı halka, "eğitim sistemini şöyle düzenleyeceğim" diyemez, bu alanın programını yapma yetkisi hükümete aittir. Benzer biçimde "sanayi, tarım, turizm, para politikası, işsizlik, istihdam........ alanlarında şunları yapacağım" diyemez; bunların tümü siyasal sorumlulukla birlikte hükümetin yetkisindedir.
Mevcut yetkilerine bakarak, cumhurbaşkanlarının seçim kampanyalarını yürütürken, "hükümetten gelen kararnameleri iyice incelemeden imzalamayacağım" ya da "yüksek yargı organlarına atama yaparken ılımlı olacağım" ya da "meclisten gelen yasaları güzel inceleyeceğim".... gibi şeyler söylemesini bekleyebiliriz. Siyaseten sorumluluğu olmayan bir makam başka ne diyebilir?
Ya da cumhurbaşkanı adayları seçim kampanyası yürütmeyecekler; susacaklar. Halk sandıkta en iyi susana en iyi görünene oy verecek!
Parlamenter demokratik sistemde cumhurbaşkanının doğrudan halk tarafından seçilmesi diye bir işlem saçmadır.
Sorun, bu saçmalığın aşılması için yapılacak şeylerdedir: Ya bu ısrardan vazgeçilecektir. Ya da ortaya çıkacak saçma durumun ortadan kaldırılması için cumhurbaşkanlığı "başkanlık" haline dönüştürülecektir.
Başkanlık sistemi, üniter siyasal yapıların değil federal sistemlerin modelidir. Türkiye‘de başkanlık sistemine geçmek, federal sisteme geçmeye hazır hale gelmektir. Bütün siyasal-yönetsel sistemin değişmesi demektir.
Cumhurbaşkanını halk seçsin, halka güvenmek gerekir! gibi aldatmaca konuşmalara prim vermemek gerekir.
Türkiye, parlamenter demokratik sisteme sahiptir. Bu, günümüzde diğer modellere nazaran ülke koşullarına en uygun model durumundadır.
Parlamentoda vekillik yapanların ortaya attıkları şey, parlamenter demokrasinin ilgası anlamına gelir. Bu "gerçek amaç" bakımından saklı girişim, demokrasinin "aleniyet" ve "samimiyet" ilkelerini ihlal edilmesi nedeniyle yüksek sesle kınanmalı ve bu girişime son verilmesi talep edilmelidir.
