A. Müfit BAYRAM, Eylül 2006
“Kentsel Dönüşüm” kavramı, günümüzde kent planlamasının en önemli konusu haline getirildi. TOKİ ve büyükşehir belediyeleri başta olmak üzere bir çok belediye şu veya bu ölçekte, gecekondu alanlarının iyileştirilmesinden başlayıp, uluslararası sermayenin ve gayrimenkul yatırım ortaklıklarının dahi ilgisini çeken büyük projelere kadar uzanan bir yelpazede projeler hazırlıyor. AB, Dünya Bankası ve uluslararası kredi kuruluşları ile bankacılık sistemi bu projelerin finansmanına yönelik girişimlerde bulunmaktadırlar.
...
Bilinmesi gereken, “Kentsel Dönüşüm Projeleri”nin dar gelirli kesimlerin konut sorununun çözümüne yönelik atılmış bir adım olmadığıdır. ....... Günümüzde rantın talipleri değişmiştir. Gecekondu halkı dönüşüm projeleri ile neyin dönüştüğünü pek yakında anlayacak, dönüşüm projeleri sonucunda yeniden yapılan konutlarda oturamayacak, kentin daha az rantlı kesimlerine sürülecektir.
.....
Kentsel Dönüşüm kavramının yasal alt yapısının hazırlanmasına yönelik ilk adım, 5393 sayılı Belediye Kanununun “Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Alanı” başlıklı 73. Maddesinde yapılan düzenlemeyle atılmıştır. Bu düzenleme ile yerel yönetimlere, büyük inşaat şirketleri ile birlikte küçük mülkiyet sahiplerinin haklarını dikkate almayan bir şekilde (yapılması planlanan konutların niteliği ve hedef kitlesinden bağımsız olarak) tasarruf etme yetkisi verilmektedir.
.....
İkinci girişim, 16.6.2005 tarihinde çıkarılan ve 5.7.2005 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 5366 sayılı "Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkındaki Kanun" ile gerçekleştirilmiştir. Başbakanlık tarafından TBMM’ne “Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Kanunu Tasarısı” olarak gönderilen bu tasarı, TBMM’deki görüşmeler esnasında isim değiştirmiş, bu yolla tepkiler azaltılmaya çalışılmıştır. Bu yasaya göre, bir şekilde (yasada hiç bir objektif kriter bulunmamaktadır) yıpranmış alan olarak tespit edilen alanlarda Belediye veya İl Özel İdareleri her tür fiziki düzenlemeyi yapmaya, bu alanlarda bulunan her türlü özel mülke (tabir caizse) el atmaya yetkili kılınmıştır.
....
22.06.2006 tarihli Başbakanlık yazısı ekinde TBMM’ye gönderilen “Dönüşüm Alanları Hakkında Kanun Tasarısı” ile ülkenin her yerindeki her nitelikteki alanın, pazarlanabilir bir mal haline getirilmesi amaçlanmaktadır. Bunu anlamak için yasanın amaç ve kapsam maddelerine bakmak yeterlidir....... "
İncelemenin tümüne aşağıdaki dosyadan erişebilirsiniz.
