Merkezi Yatırım Destek Ajansı Işığında Bölgesel ‘Kalkınma’ Ajansları, Birgül Ayman Güler, Temmuz 2006
Resmi Gazetenin 8 Şubat 2006 günlü sayısında Kalkınma Ajanslarının Kuruluşu, Koordinasyonu ve Görevleri Hakkında Kanun adını taşıyan 5449 sayısı verilmiş yeni bir yasa yayımlandı. Bunu daha da yeni bir yasa izledi. 4 Temmuz 2006 günlü Resmi Gazetede bu kez merkezi düzeyde bir ajans kurulmasını öngören 5523 sayılı Türkiye Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı Kurulması Hakkında Kanun çıktı. Bölgesel ajanslar merkezde DPT tarafından eşgüdümlenecekti; ancak son çıkan yasa merkezde bu kuruma başka bir ortak getirdi. Yeni ortak, bölgesel ajansların anlamını inceleyenin yorumunu gerektirmeyecek kadar açık biçimde ortaya çıkardı. Ama bu gelişmenin başka bir önemi daha vardır. Ajanslar sistemi, hem merkezi yönetim kurumlarının kendi aralarında hem de yerel kurumların kendi aralarında yaşanan çatışmaları şiddetlendirecektir. Günümüzde zaten sürmekte olan çatışmaların gerçekte kurumlar arası bürokratik çatışmalar değil, siyasal-idari sisteme ilişkin temel tercih farklılıklarından kaynaklanan kapsamlı bir savaşım olduğunu gözler önüne serecektir.
Son gelişmeyle birlikte, bölgesel kalkınma ajanslarını kendi başlarına değil bir ajanslar sistemi sorunu olarak ele almak gerektiği açıklık kazanmıştır. Bu yazı önce bölge kalkınma ajansları yasasını sonra merkezi ajansın ortaya çıkış sürecini ele alarak, ajanslar sistemi sorununun başlıca boyutlarını irdelemektedir.