Zühal DÖNMEZ
Kaldırım Hukuku
Kaldırım, yayalar için ayrılmış yol demektir.
18/10/1983 tarihinde yürürlüğe giren 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununda tanımı şudur:
Yaya yolu (Yaya kaldırımı) : Karayolunun, taşıt yolu kenarı ile gerçek veya tüzelkişilere ait mülkler arasında kalan ve yalnız yayaların kullanımına ayrılmış olan kısmıdır.
Her belediyenin en çok çalıştığı, sürekli yenilenen ama nedense bir yağmurla taşları yerinden oynayıp vatandaşın ayakkabısının içine suları boca eden, bebek arabalarının keyifle sürülemediği, araçlar park etmesin diye üzerine binlerce malzeme yerleştirilen, aslında çok da sanatsal bir yönü olan (şiirlere şarkılara konu olmuş) kaldırımın eni, boyu, kullanılacak malzemenin niteliği vb. konularının nasıl olması gerektiğini, kaldırımı kullanan yayalar yani vatandaş bilmez, bilemez.
Aslında bu işin de bir standartı vardır. 02.11.1985 tarihinde yürürlüğe giren Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğine göre Belediyeler; tasarrufu altındaki yol, otopark, park, yaya bölgesi, kaldırım gibi yerler ile bunlar üzerindeki kamu hizmetlerinin yürütülebilmesi için gerekli büfe, hela, trafo merkezi gibi tesisleri, ulaşım ve haberleşme noktaları, sinyalizasyon ve aydınlatma elemanları, çöp kutusu, bank, reklam ve bilgilendirme levha ve panoları gibi kent mobilyaları ile peyzaj elemanlarını Türk Standartları Enstitüsü standartlarına da uymak koşuluyla yapar veya yaptırır.
Son olarak 14 Eylül 2012 tarihinde 3 adet Tebliğ yayınlandı,
1- Şehir İçi Yollar - Kaldırım Ve Yaya Geçitlerinde Ulaşılabilirlik İçin Yapısal Önlemler Ve İşaretlemelerin Tasarım Kuralları İle İlgili Tebliğ
2- Şehir İçi Yollar - Yaya Yolu Ve Yaya Bölgeleri Tasarım Kuralları İle İlgili Tebliğ
3- Şehir İçi Yollar - Yaya Kaldırımlarındaki Koruyucu Engeller İçin Tasarım Kuralları İle İlgili Tebliğ
Her bir tebliğ TSE tarafından hazırlanan Standartlara uygunluk konusunu düzenliyor.
Sırasıyla;
TS 12576 “Şehir İçi Yollar - Kaldırım ve Yaya Geçitlerinde Ulaşılabilirlik İçin Yapısal Önlemler ve İşaretlemelerin Tasarım Kuralları Standardı”,
TS 12174 “Şehir İçi Yollar - Yaya Yolu ve Yaya Bölgeleri Tasarım Kuralları Standardı”, TS 12716 “Şehir İçi Yollar - Yaya Kaldırımlarındaki Koruyucu Engeller İçin Tasarım Kuralları Standardı”
İşte kaldırımlar bu Standartlara uymak zorunda. Ancak vatandaş olarak bizim bu standartları bilme hakkımız yok, çünkü paralı. Bu üç adet standartın toplam bedeli KDV dahil 135,00-Tl. olup parayı bastırıp TSE’den satın almanız lazım. Ondan sonra kaldırımlar bu standartlara uygun mu yapılıyor diye takip edebilirsiniz. Belediyeler bu standartlara göre kaldırım yapmak zorunda olduklarına göre TSE’den satın alırlar her halde. Vatandaşa hizmeti şiar edinmiş belediyelerin bu standartları ilan etmelerini bekliyorum. Hadi bakalım kolay gelsin…
Fotoğraf Kaynak: www.engelliler.biz
