Bu Sayıda
Nuray E. KESKİN
Türkiye Sanayi Stratejisi Belgesi 2011 - 2014: Bir İçerik Analizi
Serdar ŞAHİNKAYA
Türkiye Sanayi Stratejisi Belgesi Üzerine Gözlemler
Melda YAMAN ÖZTÜRK - Özgür ÖZTÜRK
Türkiye Sanayi Stratejisi Belgesi Temelinde İmalat Sanayinin Yapısal Analizi
Oktay KÜÇÜKKİREMİTÇİ
12 Eylül Askeri Darbesinin Ekonomi Politiği
Mustafa DURMUŞ
Türkiye`de Liberalizm: Bir Eklemlenme İdeolojisi
Fatih YAŞLI
Avrupa`nın Ulusötesi Kapitalist Sınıfı: Avrupa Sanayiciler Birliği
Fatma Müge ALGAN
Endüstri Devriminin Doğurduğu Yeni Kadın Tipine George Bernard Shaw`den Bir Örnek: Bayan Warren`in Mesleği
Yavuz ÇELİK
İçindekiler
TÜRKİYE SANAYİ STRATEJİSİ BELGESİ 2011-2014 (AB ÜYELİĞİNE DOĞRU):
BİR İÇERİK ANALİZİ
Serdar ŞAHİNKAYA
Bu yazı, Türkiye Sanayi Stratejisi Belgesi (2011-2014) hakkında bir içerik çözümlemesini amaçlamaktadır. Altı bölüm halinde tasarlanan yazıda belgede öne çıkan hazırlanma süreçleri, vizyon, genel amaç ve stratejik hedefler, bölgesel gelişmeler ve KOBİ`lerin finansmana erişimi ile belgenin bir numaralı eki olan eylem planı üzerinde durulacaktır. Sanayileşme ana eksenli topyekûn bir iktisadi kalkınma heyecanını yaratmak önemlidir. Bu heyecanı yaratmak kadar, yeniden toplumun bütün katmanlarına yayabilmek için, sanayileşme gibi derin ve tarihsel kökenleri olan olguyu, ülkenin temel amacı haline getirmek gerekmektedir. Bu belgedeki gibi kısa dönemli bir strateji böyle bir heyecanı yaratamaz. Sanayileşmesini başarı ile tamamlamış ülkelerin sunacağı modeller yanında, Cumhuriyetimizin parlak sanayileşme süreçlerindeki stratejik tercih örnekleri, hâlâ esin kaynaklarımız arasında olabilir.
Anahtar Sözcükler: Sanayileşme, sanayileşme stratejisi, Türkiye, Avrupa Birliği.
TÜRKİYE SANAYİ STRATEJİSİ BELGESİ ÜZERİNE GÖZLEMLER
Melda Yaman ÖZTÜRK ve Özgür ÖZTÜRK
2011 yılının ilk günlerinde kamuoyuna duyurulan Türkiye Sanayi Strateji Belgesi, sermaye kesiminin aktif katılımıyla, kamu-özel sektör işbirliğiyle hazırlanmıştır. Belgede, ülke sermayesinin uluslararası rekabet gücünü artıracak politikalar öngörülmektedir. Bu yazının iki amacı bulunmaktadır: Birincisi sanayi stratejisinin sermaye kesiminin son yıllarda yükselen talepleri doğrultusunda oluşturulduğunu göstermektir. İkincisi, belgede öngörülen politikaların sermaye yararına çok boyutlu bir yasal-kurumsal düzenlemeyi hedeflediğini ortaya koymaktır. Yazıda tartışılan bu iki boyut, Strateji Belgesi`nin, sermayenin emek üzerindeki tahakkümünü artırmaya dönük bir girişim olduğunu sergilemektedir.
Anahtar sözcükler: Sanayi stratejisi, Türkiye ekonomisi, kamu-özel sektör işbirliği, sermaye örgütleri, yatırım teşvikleri.
TÜRKİYE SANAYİ STRATEJİSİ BELGESİ TEMELİNDE İMALAT SANAYİNİN YAPISAL ANALİZİ
Oktay KÜÇÜKKİREMİTÇİ
Bu makalede, Ocak 2011`de Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından yayınlanan Türkiye Sanayi Strateji Belgesi 2011-2014`de rekabet gücü incelemesinde öncelik verilen sektörler de dahil olmak üzere Türkiye ekonomisi, sanayi sektörü ve imalat sanayinin genel bir yapısal değerlendirmesi yapılacaktır. Değerlendirmemizde imalat sanayinin alt sektörler bazında genel profili incelenerek, katma değer, sektörel bağlantılar, rekabet gücü, dış ticaret ve teknoloji yoğunluğu açısından durumu analiz edilecektir. Makalede, imalat sanayi sektörlerinin birbirlerini etkileme düzeyleri, talep değişimlerinden etkilenme dereceleri, sektörlerin yaratacağı "katma değer zinciri" Input-Output yaklaşımı ile analiz edilecek olup, ayrıca ülke ihracatında öne çıkan sektörler, hedef pazar ülkeler, rakip ülkeler ve bu ülkeler karşısında ülkemizin rekabet gücü de irdelenecektir.
Anahtar sözcükler: Türkiye Sanayi Strateji Belgesi, imalat sanayi, input-output, rekabet gücü, yapısal analiz
12 EYLÜL ASKERİ DARBESİNİN EKONOMİ POLİTİĞİ
Mustafa DURMUŞ
12 Eylül Askeri Darbesi öncesinde kapitalist dünyada aşırı birikim krizi derinleşmeye başlamış ve bunun sonucunda kâr oranları düşerken, iktisadi büyüme hızı yavaşlamış, işsizlik artmıştır. Ayrıca İran Devrimi ve Afganistan`ın işgali bu bölge ile ilgili olarak Batılı emperyalist ülkeleri endişelendirmiştir. Diğer yandan, ithal ikameci büyüme modelinin açmazları sonucunda Türkiye ekonomisi özellikle 1977 yılından itibaren ciddi bir ödemeler bilançosu krizine girmiş, bu durum yüksek enflasyon nedeniyle de durumu daha da kötüleşen emekçilerin ve gençliğin örgütlü muhalefetlerini artırmalarına neden olmuştur. 24 Ocak Kararları olarak anılan bir dizi kararla Türkiye ekonomisi uluslararası kapitalist sisteme yeniden eklemlenmiştir. Ancak bu kararlar 12 Eylül askeri diktatörlüğü ve sonrasındaki sivil otoriter rejimle uygulanabilmiştir. Bu politikalar kârları artırırken, emekçilerin ve çiftçilerin gelirleri hızla düşürülmüştür. Bu dönemde ayrıca demokratik hak ve özgürlükler büyük çapta kısıtlanmıştır.
Anahtar sözcükler: Askeri darbe, kriz, ithal ikamesi, IMF, sınıf mücadelesi
TÜRKİYE`DE LİBERALİZM: BİR EKLEMLENME İDEOLOJİSİ
Fatih YAŞLI
Bu çalışmada, liberalizm, bir çevre ülkesinin egemen sınıflarının kapitalist dünya sistemine eklemlenme projelerinden biri olarak kavramsallaştırılmış, Osmanlı`dan günümüze bu projenin sürekliliği ortaya konulmaya çalışılmıştır. Yaygın kanının aksine, liberalizm, Osmanlı-Türkiye modernleşme sürecinde zayıf bir ideoloji olmamış, egemen sınıflar açısından her zaman önemli bir nitelik taşımıştır. Dünya sistemine, uluslararası işbölümünün doğasına uygun bir şekilde, yani serbest ticaret yoluyla eklemlenme anlamında liberalizm, 19. Yüzyıldan bu yana bir süreklilik, bu işbölümüne aykırılık teşkil eden planlamacılık, devletçilik vb. gibi uygulamalar ise bir arızilik teşkil eder. Liberalizme böyle bakmak, Türkiye`yi devlet-toplum ya da merkez-çevre gibi ikilikler üzerinden okuyan liberal-muhafazakar paradigmanın eleştirilmesi anlamına gelmektedir. Çalışma, bu eleştiri için bir dayanak noktası sunmayı amaçlamaktadır.
Anahtar sözcükler: liberalizm, güçlü devlet geleneği, eklemlenme projeleri, uluslararası işbölümü, otoriter devletçilik.
AVRUPA`NIN ULUSÖTESİ KAPİTALİST SINIFI: AVRUPA SANAYİCİLER BİRLİĞİ
Fatma Müge ALGAN
Çokuluslu şirketler ekonomik arenada sahip oldukları gücü kamu politikalarını etkilemek için kullanmaktadırlar. Çokuluslu şirketlerin ekonomik gücünü elinde tutan ulusötesi kapitalist sınıf, kendi sınıf çıkarları doğrultusunda uluslararası karar alma süreçlerini etkilemektedir. Bu politika yönlendirmesinin Avrupa Birliği yapılanmasındaki en güçlü örneği Avrupa Sanayiciler Birliği`dir. Bu yazı, Avrupa Sanayiciler Birliği`ni incelemekte ve bu Birliğin AB politikalarını etkileme gücünü ortaya koymayı amaçlamaktadır. İnceleme, küresel politikaların ulusötesi kapitalist sınıf tarafından oluşturulduğu sonucuna varmaktadır.
Anahtar Sözcükler: Çokuluslu şirket, ulusötesi kapitalist sınıf, Avrupa Birliği, Avrupa Sanayiciler Birliği, politika yönlendirmesi.
ENDÜSTRİ DEVRİMİNİN DOĞURDUĞU YENİ KADIN TİPİNE GEORGE BERNARD SHAW`DAN BİR ÖRNEK: BAYAN WARREN`IN MESLEĞİ
Yavuz ÇELİK
Endüstri Devrimi Avrupa ve İngiltere`nin çehresini önemli ölçüde değiştirmiş ve bunun edebiyata, özellikle tiyatroya yansıması da aynı büyüklükte olmuştur. Metropollerin ortaya çıktığı 19. yüzyıl İngiltere`sinde kapitalizm ve beraberinde sınıflar arası uçurum hızla büyürken, bu durumdan memnuniyet duymayanlar, bu sistemin karşıtı olarak sosyalizme bel bağlamıştır. Toplumsal gelişme ve ilerleme için mevcut yapının ve geleneklerin değiştirilmesi konusunda ısrarcı olan sosyalistler, bu amaçla, toplumsal anlayışı ve yapıyı değiştirmek üzere edebiyata da güvenmişlerdir. İngiltere`de sosyalist yazarların en ünlüleri arasında bulunan G. Bernard Shaw, yazdığı oyunlarda toplum içinde her türden eşitlik vurgusu yapmıştır. Bayan Warren`ın Mesleği başlıklı oyununda, Endüstri Devriminin erkeklerle eşit koşullara sahip olmak için mücadele eden Yeni Kadın kimliğine uyan kadınlar, onun kadın-erkek eşitliğine verdiği önemi ortaya koymaktadır. Victoria Döneminin alışılagelmiş kadın tipinden çok büyük farklılıklar sergileyen anne-kız, özellikle de Vivie Warren, aşık olmadan ve evlenmeden, bir erkeğe bağımlı olmadan, kendi ayakları üzerinde yaşayabileceği bir hayat için üniversiteyi bitirir. Bu kararıyla, annesini ve çevresindeki erkekleri afallatan Vivie, Shaw`un peşinde olduğu toplumsal değişimi gerçekleştirecek potansiyele sahip bir Yeni Kadın tiplemesi olarak kabul edilebilir.
Anahtar Sözcükler: Yeni kadın, endüstri devrimi, sosyalizm, değişim, eşitlik.